Biện pháp giảm chi phí thức ăn trong chăn nuôi Heo (Phần 2)

5. Khả năng tiêu hóa của thức ăn chăn nuôi tự trộn

Khi giá nguyên liệu ngày càng cao thì điều quan trọng là phải khai thác được tối đa những nguyên liệu đó bằng cách nâng cao hiệu suất tiêu hóa cho tổng đàn. Có nhiều cách khác nhau có thể giúp heo nâng cao khả năng tiêu hóa như:

– Giảm kích thước hạt thức ăn cho heo: (theo Goodband và cộng sự, 2002) việc giảm kích thước hạt thức ăn có thể giúp cải thiện hiệu suất tiêu hóa lên một mức nhất định như trong bảng 1.

Bảng 1: Ảnh hưởng của kích thước hạt thức ăn lên hiệu suất tiêu hóa ngô và cao lương

	Khả năng tiêu hóa
Kích thước hạt (microns)	Vật chất khô	Chất đạm	Năng lượng	Chỉ số chuyển đổi
<700	86,1	82,9	85,8	1,74
700-1,000	84,9	80,5	84,4	1,84
> 1.000	83,7	79,1	82,6	1,92
Theo Adapted và cộng sự, 1983

Kích thước hạt cứ giảm 100 µm (kích thước cuối cùng không nhỏ hơn 600 µm) có thể làm giảm tỷ lệ chuyển đổi thức ăn 1,2% (theo: National Pork Board, 2011)

– Sản xuất thức ăn dạng hạt: Thức ăn dạng hạt có thể cải thiện khả năng tiêu hóa thức ăn lên 5-8% so với thức ăn dạng bột (theo Wondra và cộng sự, 1995; Amornthewaphat và cộng sự, 2000).

– Giãn nở viên thức ăn: Việc sử dụng các biện pháp giãn nở có thể giúp cải thiện chất lượng của viên thức ăn chăn nuôi từ đó nâng cao khả năng tiêu hóa của thức ăn, đặc biệt là các loại sợi. Xem bảng 2 (theo Traylor và các cộng sự, 1998; Amornthewaphat và các cộng sự, 2000).

Bảng 2: hiệu suất tiêu hóa thức ăn của heo vỗ béo với 3 khẩu phần ăn có kích thước hạt thức ăn khác nhau

Kích thước hạt	0	166	333	500
HAO PHÍ ĐIỆN NĂNG (kWh/t)
Độ giãn nở tổng số	25,5	33,8	43,6	60
Độ giãn nở riêng	0,3	8,5	18,3	34
Tạo hạt	12,6	10,4	9,9	10
Tổng	38,1	44,2	53,5	70
CHỈ SỐ ĐỘ BỀN HẠT (%)
Tiêu chuẩn	84,2	89,1	87	89,2
Được thay đổi	73	83,9	76,7	81,6
Tinh bột hồ hóa (%)	33,8	51,7	51,9	69,9
KHẢ NĂNG TIÊU HÓA %
DM	70	72,6	72,4	75,6
N	69,2	74,5	77,1	78,3
RE	69,8	73,8	74,5	77
RE chế độ ăn uống (Kcal/lb)	1233	1347	1357	1417

Việc sử dụng các biện pháp làm giãn nở viên thức ăn đồng nghĩa với việc nâng cao chi phí điện năng nên không phải lúc nào cũng cho lợi nhuận hợp lý.

– Bổ sung các chất kích thích tiêu hóa: Việc sử dụng Phytase và các Enzyme bổ sung vào trong khẩu phần ăn đã được chứng minh là có thể giúp cơ thể tiêu hóa một số chất dinh dưỡng nhất định một cách tốt hơn ( theo Kornegay và cộng sự, 1996; Bedford và cộng sự, 1998). Tuy nhiên, chúng ta phải cẩn thận không được bổ sung Enzyme vượt quá định mức cho phép.

– Bổ sung các axitamin dễ tiêu hóa: Xây dựng khẩu phần ăn với các phospho, axitamin dễ tiêu hóa và các thành phần cung cấp năng lượng đơn thuần là cách tốt nhất để đáp ứng nhu cầu thực sự của heo và tối ưu hóa chế độ ăn uống cho heo.

6. Dạng thức ăn (dạng hạt, dạng bột, dạng lỏng)

Nhiều nghiên cứu cho thấy heo ăn thức ăn chăn nuôi dạng viên có mức tăng trọng trên ngày (ADG) tốt hơn những heo ăn thức ăn dạng bột. Tuy nhiên, chất lượng thức ăn dạng viên lại quyết định chỉ số ADG là cao hay thấp.

Lượng bột còn sót lại trong máng thức ăn không nên vượt quá 20% (theo ủy ban thịt heo quốc gia của Mỹ, 2011).

Thức ăn chăn nuôi dạng lỏng cũng có khả năng tiêu hóa và hấp thu rất cao đối với heo, tuy nhiên chi phí sản xuất và vận chuyển cũng như bảo quản chúng lại quá cao so với thức ăn khô.

Như vậy, việc tự thiết kế công thức và sản xuất thức ăn cho heo là một biện pháp giúp giảm chi phí thức ăn một cách tốt nhất và đang được nhiều trang trại sử dụng hiện nay. Tuy nhiên việc tự trộn thức ăn cũng tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ trong đó (như độc tố nấm mốc, mất cân bằng các thành phần dinh dưỡng…) nếu như chúng ta không có đủ kiến thức và kinh nghiệm về vấn đề này.

Tham khảo: Các biện pháp giảm chi phí thức ăn trong chăn nuôi heo (Phần 1).

Nguồn: VietDVM